Ngày 19/6/2021, tại văn phòng Nông Nghiệp Số đã diễn ra hội thảo chuyên đề về chủ đề "Làng thông minh: Ý tưởng, thực trang và bài học kinh nghiệm từ Châu Âu” do PGS TS Phạm Quang Hà, Chủ tịch Hội đồng khoa học trình bày.
Theo Liên minh châu Âu định nghĩa, Làng thông minh là cộng đồng (xóm, thôn, xã) ở các vùng nông thôn sử dụng các giải pháp sáng tạo dựa trên các thế mạnh và cơ hội của địa phương, vào cách tiếp cận có sự tham gia, chia sẻ để phát triển và thực hiện chiến lược kinh tế xã hội nhằm cải thiện các điều kiện kinh tế, xã hội và môi trường của chính cộng đồng đó, đặc biệt bằng cách huy động các giải pháp công nghệ kỹ thuật số.
Ở các công đồng Châu Âu (EU), sự xuất hiện của khái niệm làng thông minh (LTM) có liên quan chặt chẽ với Tuyên bố Cork 2.0 (Cork, Ireland) ngày 5&6 tháng 9 năm 2016 vì một cuộc sống tốt đẹp hơn ở khu vực nông thôn. Tuyên bố đưa ra 10 điểm cần có để cải thiện chất lượng cuộc sống ở khu vực nông thôn. Tuyên bố nhấn mạnh sự cần thiết phải vượt qua sự khác biệt giữa nông thôn và thành thị, phát triển các tiềm năng được tạo nên bởi kết nối và số hóa ở khu vực nông thôn. Sau chưa đầy một năm ý tưởng LTM này đã được phát triển và cụ thể hóa bằng kế hoạch hành động EU cho làng thông minh “Action for Smart Villages” của Ủy ban châu Âu.
Theo đó, sự cần thiết phải nâng cao nhận thức của toàn xã hội về tiềm năng của khu vực nông thôn và các nguồn lực để vượt qua các thách thức và nắm bắt cơ hội kinh tế, xã hội và môi trường mang lại lợi ích cho tất cả công dân. Giữ gìn bản sắc của các cộng đồng nông thôn, phát huy tiềm năng tăng trưởng nông thôn. Làm cho khu vực nông thôn trở nên hấp dẫn người dân đến sống và làm việc trong suốt các giai đoạn khác nhau của cuộc sống; Xây dựng và phát triển hơn nữa chính sách nông nghiệp và nông thôn theo định hướng kết quả, đơn giản và linh hoạt, dựa trên quan hệ đối tác và phản ánh các mục tiêu của EU cũng như nhu cầu và nguyện vọng của dân chúng. Xem xét một cách có hệ thống các chính sách vĩ mô và ngành khác thông qua lăng kính nông thôn, xem xét các tác động và tác động tiềm tàng và thực tế đối với việc làm và triển vọng tăng trưởng và phát triển nông thôn, phúc lợi xã hội và chất lượng môi trường của khu vực nông thôn và cộng đồng.
EU chủ trương hình thành các “Làng thông minh mẫu” cho phục vụ một chiến lược “ Cuộc sống Nông thôn tốt đẹp hơn”, đó là cộng đồng ở khu vực nông thôn sử dụng các giải pháp sáng tạo để cải thiện khả năng hồi sinh một cuộc sống tốt đẹp, xây dựng dựa trên thế mạnh và cơ hội của địa phương. Họ dựa vào một cách tiếp cận có sự tham gia để phát triển và thực hiện chiến lược cải thiện điều kiện kinh tế, xã hội và / hoặc môi trường của họ, đặc biệt bằng cách huy động các giải pháp được cung cấp bởi các công nghệ kỹ thuật số. Làng thông minh được hưởng lợi từ sự hợp tác và liên minh với các cộng đồng và diễn viên khác ở nông thôn và thành thị. Việc khởi xướng và thực hiện các chiến lược làng thông minh có thể được xây dựng dựa trên các sáng kiến hiện có và có thể được tài trợ bởi nhiều nguồn công cộng và tư nhân.
Để xây dựng các làng thông minh, EU chủ trương phương pháp tiếp cận LEADER (Liaison Entre Actions de Développement de l‘Économie Rurale – links between actions for the development of the rural economy). Phương pháp tiếp cận này bao gồm 7 đặc trưng.
1. Tiếp cận từ dưới lên ( lấy người dân làm chủ thể, bottom-up)
2. Với một vùng không gian cụ thể ( Khu vực nông thôn với một lãnh thổ rõ ràng: Làng, xóm, cộng đồng, thôn bản, area- based)
3. Dựa vào quan hệ đối tác chính quyền địa phương và người dân (local public-private partnership)
4. Có một chiến lược bao quát tổng thể, liên ngành (Multi-sectoral)
5. Có mạng lưới (networking)
6. Có sự sáng tạo (innovation)
7. Có sự hợp tác (cooperation)
2018 Bled Declaration
Tuyên bố Bled:
Sáng kiến Làng thông minh nhằm mục đích tạo ra các khu vực nông thôn nơi mọi người có thể và muốn sống, bởi vì các giải pháp kỹ thuật số, sáng tạo làm cho cuộc sống của họ dễ dàng và thoải mái. Các mô hình kinh doanh và nền tảng từ nền kinh tế tuần hoàn và nền kinh tế chia sẻ là những ví dụ tuyệt vời, cũng có thể được cung cấp cho khu vực nông thôn
Tuyên bố Bled: Chúng ta cần đầu tư vào các cộng đồng nông thôn của chúng ta; phát triển kiến thức và kỹ năng số, tăng cường tinh thần kinh doanh, cải thiện khả năng phục hồi và tự lực cánh sinh, phát triển cơ sở hạ tầng địa phương, năng lực và chất lượng cuộc sống;
Chúng tôi thừa nhận rằng Liên minh Châu Âu đã cung cấp bốn công cụ tài trợ lớn (như CAP, Horizon 2020, EFSI và ESIF) hướng tới thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế nông thôn. Tuy nhiên, nhiều hơn có thể được thực hiện để tạo ra sức mạnh tổng hợp;
Chúng tôi muốn làm cho các cộng đồng nông thôn đơn giản hơn để làm việc với đầy đủ các công cụ tài chính này, ví dụ thông qua việc sử dụng các nhà môi giới đổi mới nông thôn, phát triển các phương pháp tổng hợp để phát triển nông thôn và khuyến khích đầu tư;
Chúng tôi tin rằng việc triển khai có cấu trúc các công cụ kỹ thuật số hiện có, với tư cách là một khu vực nông thôn kết nối lớn, có thể tạo ra sức mạnh tổng hợp chưa từng có và tạo ra một mô hình công nghệ cao, tiêu chuẩn sống cao cho các khu vực nông thôn trên toàn thế giới;
Chúng tôi tin rằng chúng tôi có thể chống lại nghèo đói ở nông thôn và cải thiện hòa nhập xã hội bằng cách đẩy nhanh việc tạo việc làm trong các lĩnh vực công nghệ, di động, dịch vụ địa phương, du lịch, nông nghiệp và sinh học ở khu vực nông thôn.
Chúng tôi tin rằng chúng tôi có thể chống lại nghèo đói ở nông thôn và cải thiện hòa nhập xã hội bằng cách đẩy nhanh việc tạo việc làm trong các lĩnh vực công nghệ, di động, dịch vụ địa phương, du lịch, nông nghiệp và sinh học ở khu vực nông thôn.
Tham khảo thêm các mô hình làng thông minh của Khối EU, đang xây dựng.
https://www.smartrural21.eu/smart-solutions